Ergonomisch Werken: hoe doe je dat? 6 tips

Ergonomie maakt het mogelijk IT-werkplekken zo veilig en efficiënt mogelijk te ontwerpen. Het bureau moet bijvoorbeeld op ideale hoogte staan, het beeldscherm moet op een bepaalde afstand staan en het licht mag niet fel, maar ook niet te zwak zijn. Wat kun je nog meer doen?

Wat is ergonomie?

Ergonomisch werken draait om het optimaliseren van comfort, gezondheid en effectiviteit op de werkvloer (of thuiswerkplek). De werkomgeving moet zo zijn ingericht, dat werknemers veilig kunnen werken, zonder risico op fysieke of mentale overbelasting. Niet alleen de fysieke omstandigheden moeten in orde zijn, maar ook de werkstructuren. Hierdoor kan een werkdag van begin tot eind op een verantwoorde wijze ingevuld worden.

De term ‘ergonomie' is afgeleid van twee Griekse woorden: ergon (werk) en nomos (wet). Volgens de International Ergonomics Association (IEA) zijn er drie brede gebieden van ergonomie: fysiek, cognitief en organisatorisch.

• De fysieke ergonomie houdt zich bezig met de anatomische, antropometrische, fysiologische en biomechanische kenmerken van de mens in relatie tot lichamelijke activiteit. Met de juiste maatregelen voorkom je dat je niet overbelast raakt door een verkeerde houding, repeterende beweging of werkplekinrichting.
• Cognitieve ergonomie is het vakgebied, dat zich bezighoudt met de vraag hoe goed het gebruik van een product of systeem aansluit bij de cognitieve vermogens van gebruikers. Deze tak van wetenschap is gebaseerd op kennis van de menselijke waarneming, mentale verwerking en geheugen.
• Het optimaliseren en zo efficiënt mogelijk inrichten van werkprocessen en bedrijfsstructuren valt onder organisatie-ergonomie. Denk hierbij aan werken in teamverband, telewerken, communicatie en kwaliteitsmanagement.

Meer weten? Artikel 5.4 van het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit) is het onderdeel van de Arbowet dat de ergonomische inrichting van werkplekken behandelt.

Hoe zorg je dat je ergonomisch verantwoord werkt?

1. Zit, sta, beweeg!
Uit onderzoek blijkt dat lang zitten slecht is voor je gezondheid. Je lichaam komt in ruststand, waardoor het niet optimaal presteert. Ook rug-, nek- en schouderklachten kunnen ontstaan wanneer je acht uur per dag een zithouding aanneemt. Probeer dit te voorkomen, door ook staand te werken en geregeld de benen te strekken.

2. Gebruik ergonomische hulpmiddelen
Om fysieke klachten en (eventueel ziekteverzuim) te voorkomen, is het belangrijk dat je de hele dag een goede (zit)houding aanneemt. Tal van hulpmiddelen kunnen je daarbij helpen.

Ergonomische producten: voorbeelden

• Een ergonomische, arbo-goedgekeurde bureaustoel, die het onmogelijk maakt om ineengezakt te werken.
• Een zit/sta bureau, in hoogte verstelbaar.
• Een ergonomisch toetsenbord met een speciale vorm, dat je polsen en handen op een gezonde manier op je bureau laat rusten.
• Met een ergonomische muis voorkom je dat je blessures krijgt door onjuiste herhaalde belasting, beter bekend als RSI-klachten (Repetitive Strain Injury).

3. Kijk niet te lang achter elkaar naar een scherm
Vue developer of IT-architect, van te lang naar een beeldscherm kijken raken je ogen vermoeid. Dit zorgt in eerste instantie misschien voor hoofdpijn, droge ogen en andere relatief milde klachten. Op de lange termijn kan het echter je zicht beschadigen. Zorg daarom voor genoeg afwisseling op je werkdag. Is het mogelijk om bepaalde documenten op papier door te nemen? Of kun je met de hand notuleren tijdens een vergadering?

4. Neem regelmatig korte pauzes
Het is belastend voor je hersenen om urenlang geconcentreerd te werken. Geef jezelf daarom regelmatig een kleine break, zodat je mentaal tot rust kunt komen. Je hebt natuurlijk je gebruikelijke lunch- en koffiepauzes, maar het is belangrijk om ook nog enkele korte pauzes te nemen. Zo zweren sommigen bij de Pomodorotechniek, waarbij je 25 minuten werkt en 5 minuten pauze neemt.

5. Luister naar je lichaam
Je lichaam geeft duidelijke signalen af wanneer er iets niet in orde is. Zit je in een verkeerde positie, heb je te lang gewerkt of moet je echt even weg van de computer? Pijnlijke gewrichten, hoofdpijn of vermoeide ogen zijn allemaal tekenen om het even rustig aan te doen. Voorkom een burn-out, probeer te luisteren naar je lichaam en pas eventueel je werkomgeving aan.

6. Drink voldoende water
Water helpt met het afvoeren van afvalstoffen in je lichaam. Geef je lichaam dus een boost door de hele dag water te drinken, minimaal twee liter per dag. Een bijkomend voordeel: je moet vaker naar het toilet en bent dus ook meer in beweging.